Klasztor Jvari, sześciowieczny cud gruzińskiego prawosławia w pobliżu Mtskhety, wschodnia Gruzja, stanowi świadectwo wczesnośredniowiecznej architektury gruzińskiej. Położony na szczycie góry Jvari, ten obiekt harmonijnie integruje się z naturalnym otoczeniem, co jest charakterystyczne dla średniowiecznego gruzińskiego designu. Uznany za obiekt światowego dziedzictwa UNESCO w 1994 roku, Jvari zachował swoją pierwotną formę przez wieki.
Miejsce klasztoru, z widokiem na rzeki Mtkvari i Aragvi w pobliżu starożytnej stolicy Iberii, Mtskhety, zyskało status świętego, gdy Święta Nino, kluczowa w nawracaniu króla Miriana III na chrześcijaństwo, postawiła tu cudowny drewniany krzyż w IV wieku. "Mały Kościół Jvari", zbudowany około 545 roku za panowania Guarama I, początkowo oznaczał to miejsce. Jednak jego ograniczona pojemność doprowadziła do budowy większego "Wielkiego Kościoła Jvari" w latach 590-605 przez Stepanoza I, zgodnie z inskrypcjami Jvari.
Pomimo przeciwności, takich jak inwazja Sajidów w 914 roku, klasztor pozostał w dużej mierze nienaruszony. W późnym średniowieczu został wzmocniony, a niektóre pozostałości są nadal widoczne. Po czasach radzieckich powrócił do aktywnego użytku religijnego.
Architektonicznie, Jvari to "czteronawowy kościół z czterema niszami" z kopułą, wczesny przykład w architekturze gruzińskiej, który wpłynął na wiele kolejnych kościołów. Jego projekt tworzy iluzję wielkości, z kopułą wspieraną przez ściany, a nie filary. Wnętrze i zewnętrze zdobią rzeźby w płaskorzeźbie z wpływami hellenistycznymi i sasanidzkimi oraz inskrypcje w gruzińskim piśmie Asomtavruli. Szczególnie mały kościół Guarama w kompleksie ma wnętrze w kształcie krzyża i szczegółowe dekoracje.
Jvari stoi w obliczu zagrożeń związanych z erozją spowodowaną kwaśnymi deszczami i silnymi wiatrami, co podkreśla jego obecność na liście Światowego Monitoringu Pomników z 2004 roku. Jego styl architektoniczny wywołał debaty między Gruzją a Armenią na temat pochodzenia formy "czteronawowego kościoła z czterema niszami".
Klasztor Jvari nadal pozostaje znaczącym miejscem kulturowym i religijnym, przyciągającym odwiedzających z całego świata swoją historyczną, architektoniczną i duchową wartością.
