Polityka rządowa w gruzińskim sektorze winiarskim

Gruzja może poszczycić się imponującą 8000-letnią tradycją winiarską, co czyni ją pierwszym znanym miejscem na świecie, gdzie produkowano wino z winogron. Artykuł ten zagłębia się w zawirowania gruzińskiego sektora wina, rzucając światło na politykę rządową, historyczne znaczenie winiarstwa w Gruzji oraz skutki tych polityk.

Korzenie gruzińskiego winiarstwa sięgają głęboko, z tradycją liczącą 8000 lat, która czyni ten kraj pionierem w produkcji wina z winogron. Centralnym elementem tej tradycji jest 'Rtveli', zbiór winogron, który rozpoczyna się we wrześniu i trwa przez całą jesień. Okres ten charakteryzuje się radosnymi obchodami, dodającymi kulturowego wymiaru do procesu winiarskiego. Krajowa Agencja Wina informuje o rocznej produkcji winogron, która w ostatniej dekadzie wynosiła średnio 223,6 tysiąca ton, głównie przetwarzanych na wino.

Gruzińskie wino zajmuje znaczącą pozycję w gospodarce kraju, stanowiąc 21% całkowitej wartości eksportu rolnego w 2021 roku. W ciągu ostatniej dekady eksport wina wykazał stały wzrost, rosnąc o 21% w ujęciu ilościowym i 22% w wartości. Główne kierunki eksportowe obejmują kraje Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP), z Rosją, Ukrainą i Chinami na czołowych miejscach. Jednak embargo rosyjskie w 2006 roku skłoniło do dywersyfikacji, zmniejszając udział Rosji z 87% w 2005 roku do 55% w 2021 roku.

Z ponad 400 rodzimymi odmianami winogron, krajobraz winiarski Gruzji jest zróżnicowany. Jednak komercjalizacja koncentruje się głównie na kilku kluczowych odmianach, w tym Rkatsiteli, Mtsvane, Kisi i Saperavi. To strategiczne skupienie wspiera produkcję win, które odpowiadają zarówno rynkom krajowym, jak i międzynarodowym.

Rząd Gruzji (GoG) aktywnie wspiera sektor winiarski poprzez Krajową Agencję Wina, utworzoną w 2012 roku w ramach Ministerstwa Ochrony Środowiska i Rolnictwa. NWA odgrywa kluczową rolę w realizacji programów wsparcia winiarstwa, obejmujących kontrolę jakości, rozpowszechnianie wiedzy, promocję eksportu, badania i rozwój, tworzenie rejestru winnic oraz promocję zorganizowanego zbioru winogron (Rtveli).

Od 2014 do 2016 roku wydatki rządu Gruzji na sektor winiarski, w tym dotacje na winogrona i kampanie promocyjne, wyniosły 63 miliony GEL. Co ważne, 40-50% tych wydatków przeznaczono na dotacje na winogrona. W 2017 roku krajobraz dotacji uległ zmianom, z tymczasowym porzuceniem schematu. Jednak wyzwania gospodarcze po Covid-19 doprowadziły do wzrostu w 2020 roku, kiedy wydatki osiągnęły 113,4 miliona GEL, a w 2021 roku kontynuowano wzrost.

W 2022 roku rząd Gruzji kontynuował subsydiowanie zbiorów winogron, przeznaczając około 150 milionów GEL na subsydia dla winogron. Ustalono konkretne warunki, aby firmy winiarskie mogły otrzymać subsydia podczas Rtveli 2022, kładąc nacisk na zakup i przetwarzanie określonych odmian winogron z regionu Kakheti.

Chociaż dotacje odegrały kluczową rolę w ożywieniu sektora, pojawiają się obawy dotyczące nieproporcjonalnego przydziału funduszy. Większość funduszy Krajowej Agencji Winiarskiej jest kierowana na dotacje, pozostawiając inne istotne obszary, takie jak kontrola jakości, dywersyfikacja rynku oraz badania i rozwój, z niewystarczającym finansowaniem.

Aby zapewnić zrównoważony rozwój sektora, zaleca się ponowne rozważenie podejścia do subsydiów. Bezpośrednie subsydia państwowe mogłyby zostać zastąpione ukierunkowanym wsparciem, które odpowiada na systemowe wyzwania związane z badaniami i rozwojem rodzimych odmian winogron. Dodatkowo, proponuje się dalszą promocję gruzińskiego wina na rynkach międzynarodowych, przestrzeganie standardów bezpieczeństwa żywności, cyfryzację oraz wsparcie dla innowacji, aby zwiększyć długoterminową konkurencyjność sektora.