Przeniknięta tajemnicą tysiącleci, Twierdza Saro w Gruzji jest świadectwem ludzkiej odporności i architektonicznego kunsztu. Jej korzenie, które według przekazów sięgają głęboko czasów przedchrześcijańskich, odsłaniają fascynującą narrację o cyklopowej budowie, która pozostaje intrygująca nawet dzisiaj.
Choć dokładny czas powstania pozostaje niejasny, przypuszcza się, że Twierdza Saro została zbudowana w I lub II tysiącleciu p.n.e. Twierdzenie to znajduje potwierdzenie w obfitości znalezisk archeologicznych, w tym artefaktów z wczesnej i późnej epoki brązu oraz fragmentów średniowiecznej ceramiki, odkrytych w sąsiedniej osadzie. Te skarby archeologiczne świadczą o ludzkiej obecności w okolicach wsi Saro przynajmniej od drugiego tysiąclecia p.n.e.
Architektoniczna złożoność Twierdzy Saro jest ucieleśnieniem strategicznego geniuszu. Składająca się z trzech oddzielnych struktur, z których każda miała cele obronne, usytuowane niezależnie od siebie. Te budowle, okresowo odbudowywane, obecnie stoją w ruinach, osiągając wysokości od 2,5 do 3 metrów.
Wykorzystując suchą muraturę, mury twierdzy są imponującym widokiem, z głazami o długości i szerokości sięgającej do 2,5 metra, starannie ułożonymi obok siebie. Tego rodzaju cyklopowa konstrukcja, w której symetria jest dostrzegalna pomimo ogromnych rozmiarów kamieni, jest znakiem rozpoznawczym Twierdzy Saro.
Ten starożytny kompleks twierdz, położony w wiosce Saro w gminie Aspindza, w regionie Samtskhe-Javakheti, obejmuje Dolną Twierdzę, Górną Twierdzę oraz Nową Twierdzę, znaną również jako wieża. Każda twierdza zajmuje charakterystyczną pozycję, przy czym Dolna Twierdza znajduje się na południowo-zachodnim krańcu wsi, Środkowa Twierdza w pobliżu Kościoła Archaniołów, a wieżopodobna Górna Twierdza góruje nad nimi z północy.
Każda twierdza ma swoje unikalne cechy. Na przykład Dolna Twierdza posiada drzwi pokryte architrawem oraz skarbiec, podczas gdy Środkowa Twierdza zawiera pomieszczenia o różnych rozmiarach i oddzielne ruiny. Na południe od twierdz, pozostałości kamiennych murów i budynków sugerują istnienie niegdyś osady.
Oprócz architektonicznego cudu, obszar wokół Twierdzy Saro dostarczył fragmentów ceramiki z kultury Mtkvar-Araks (lub Kura-Araxes) z wczesnej epoki brązu, późnej epoki brązu oraz średniowiecza, a także pochówków z wczesnych etapów późnej epoki brązu i okresu hellenistycznego.
Miejsce oferuje punkt widokowy, który odsłania zapierające dech w piersiach widoki na wąwóz Mtkvari (Kura), dodając kolejny wymiar atrakcyjności Twierdzy Saro, co czyni ją obowiązkowym punktem do odwiedzenia dla każdego, kto interesuje się archeologią, historią lub po prostu kocha zapierające dech w piersiach krajobrazy.
