Mutso

Usytuowane na skalistym szczycie góry na wysokości 1880 metrów (6168 stóp), Mutso jest uderzającym przykładem odległego i tajemniczego dziedzictwa Gruzji. Położona w historycznej prowincji Khevsureti, która obecnie jest częścią regionu Mtskheta-Mtianeti, ta starożytna wioska czuwa nad doliną rzeki Ardoti. Przez wieki pełniła rolę warowni, a jej skupisko około 30 średniowiecznych kamiennych domów, czterech wież obronnych i licznych ruin dominowało w krajobrazie.

Chociaż wioska została opuszczona ponad sto lat temu, jej pierwotna architektura pozostaje w większości nienaruszona. Kamienne struktury Mutso są pomysłowo wbudowane w strome zbocze górskie, wtopione w skalisty teren, jakby były naturalnymi przedłużeniami ziemi. Te budynki, zbudowane głównie z łupka, są ciasno upakowane i tworzą mur obronny, tworząc atmosferę przypominającą fortecę, która niegdyś chroniła mieszkańców przed północnymi najeźdźcami.

Dotarcie do Mutso nie jest dla osób o słabych nerwach. Wąskie górskie ścieżki prowadzące do tej odosobnionej wioski są wymagające, ale nagrodą jest oszałamiający panoramiczny widok na wąwóz Mutso-Ardoti, rozległe wzgórza Khevsureti oraz poczucie cofnięcia się w czasie. Poszukiwacze przygód, wędrowcy i entuzjaści etnografii uważają to miejsce za szczególnie urzekające.

Projekt Rehabilitacji Mutso, uruchomiony w 2004 roku, tchnął nowe życie w ten obszar. Po latach starannej restauracji projekt zdobył prestiżową nagrodę Europa Nostra w 2019 roku, co jest dowodem na jego znaczenie w zachowaniu dziedzictwa kulturowego. Wysiłki rekonstrukcyjne zapewniły, że dzisiejsi odwiedzający mogą eksplorować to fascynujące miejsce z nietkniętymi wieżami obronnymi, fortecznymi domami i sanktuariami. Jednym z najbardziej znanych miejsc jest sanktuarium św. Jerzego z Broliskalo, czczone miejsce, w którym lokalne legendy i tradycje wciąż echo przez doliny.

Mutso jest również przesiąknięte mitami. Według lokalnych podań, mieszkańcy czcili starożytną ikonę Archanioła, uważając się za część świętej armii, która strzegła legendarnego skarbu ukrytego gdzieś w okolicznych górach. Skarb, jak głosi legenda, pozostaje nieodkryty, czekając na "wybranego", który go zdobędzie.

Odwiedzanie Mutso najlepiej odbywa się między końcem maja a połową października, kiedy pogoda jest bardziej łaskawa, a ścieżki bezpieczniejsze. Gdy spadnie pierwszy śnieg, podróż staje się niebezpieczna. W samej wiosce Mutso nie ma miejsc noclegowych, więc podróżni często zatrzymują się w pobliskich Shatili lub Ardoti, gdzie pensjonaty oferują wygodny wypoczynek. Wioska Mutso oferuje również malownicze miejsca do biwakowania, idealne dla tych, którzy wolą spać pod gwiazdami.

Choć niewielka, Mutso pozostawia głębokie wrażenie na tych, którzy tu przybywają. Stanowi pomnik odporności swoich mieszkańców, miejsce, w którym historie sprzed wieków są wyryte w każdym kamieniu i wieży.